10. Sınıf Felsefe 2. Dönem 2. Yazılı Soruları Online Çöz

Bir tablonun karşısına onlarca insan geçip dakikalarca bakabilir. Kimi olağanüstü bir eser derken, kimisi çok da güzel değil “renkleri karıştırıp sürmüşler” diyebilir. Bazıları ise anlamsız bir eser olduğunu söyleyebilir.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Masa yıpranır ve eskir, kullanılmaz hale gelir. Bu masa artık masa olmaktan çıkmış başka bir şey olmuştur. Fakat masayı masa yapan düşünce, önceden mevcuttur ve sonsuza kadar aynı kalır.
Bu düşüncelere sahip bir filozof aşağıdaki yargılardan hangisini savunmuş olamaz?

“Sanat diye bir şey yoktur; yalnızca sanatçı vardır.”
Bu sözden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

“Tarih boyunca gördüğümüz filozofların çoğu bilgindir. Bir kısmı topluma yön verici, bir kısmı ahlak öğretici, bir kısmı ise mantıkçı ve matematikçidir.”
Buna göre filozofların farklı konuları ele almalarının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Mısır’da geometri tesadüfen değil, bazı ihtiyaçlardan dolayı zorunluluk gereği gelişme göstermiştir. Bu bölgede yaşayanlar Nil Nehri’nin her yıl taşmasından zarar görmemek ve bu durumu kontrol ederek avantaja çevirmek için geometrik çalışmalara ağırlık vermişlerdir.
Bu metne göre bilimsel gelişmelerin nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

Epiküros’a göre erdem ancak doğru bir arayış için araçtır. Başlı başına bir değeri yoktur. Ancak mutluluğa hizmet etmesi bakımından değerlidir. Ana erdem olan bilgelik sayesinde birey hazları tartabilir, etkilerini değerlendirebilir ve bu açıdan aşırıya kaçmadan davranışta bulunabilir. Gereksiz duygu, düşünce ve isteklerden kurtulabilir.
Buna göre bilgeliğin bireyin yaşamına katkısı aşağıdakilerden hangisidir?

Biyoloji hiçbir zaman bir biyoloğa nasıl yaşaması gerektiğini anlatmaz. Biyologda yaşamın anlamının ne olup olmadığını ya da biyoloji yapmanın gerekip gerekmediğini sorgulamaz. Bununla birlikte sosyal bilimler de, insanın değerinin ne olduğunu söylemez. Tam da bu noktada felsefe yapmak gereklidir.
Buna göre felsefe yapmanın gerekli olma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Sanatçı için güzel, yapıtının sonucudur; izleyici için yapıt, güzelin kaynağıdır.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Beri gel, daha beri, daha beri.
Bu yol vuruculuk nereye dek böyle?
Bu hır gür, bu savaş nereye dek?
Sen bensin işte, ben senim işte.
Mevlana bu dörtlükte ahlak görüşünün temeline aşağıdakilerden hangisini yerleştirmektedir?

Platon’un Devlet adlı eserinde şöyle bir mağara benzetmesi vardır: “Varsayalım ki bir grup insan sırtları mağaranın kapısına dönük olarak başlangıçtan beri mağarada yaşamaktadırlar. Öyle ki, bu insanlar mağaranın dışında ne olup bittiğini göremedikleri gibi başlarını çevirip mağaranın dışını da bakamamaktadırlar. Bu insanlar mağaranın önünden geçen insanların veya diğer canlıların çıkardıkları sesleri duyabiliyorlar ve onların sadece gölgelerinin mağaranın duvarına yansımasını görebiliyorlar. Bu insanlara göre gerçeklik mağaranın duvarlarında görünen gölgelerden ibarettir.”
Platon’un bu benzetmesinde mağara duvarındaki yansımalarla örneklenen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Duygu sahibi olmayan insan yoktur. Ama her insan bir Van Gogh olamaz. Sanatçı duygularını ses, boya gibi unsurları kullanarak, farklı oranlarda birleştirerek ya da farklı soyut ya da somut malzemeleri bir araya getirerek somutlaştırabilen, onlara duygu katabilen bir beceriye sahiptir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte sanat eserlerinin çoğaltılabilme olanağı oluşsa da, yeni oluşturulan ürün asıl olanın yerini hiçbir zaman tutmamıştır. Sanat eseri kendi özel atmosferini yaratarak diğerlerinden ayrılır, farkını ortaya koyar. O tekrarlanamadığı için sanattır.
Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Bilgi denildiğinde en genel anlamda özne ile nesne arasındaki bağdan doğan ürün anlaşılır. Ancak bilgilerimiz, bilgi edinilirken izlenen yollar ve konu edindiği şeyler açısından farklılıklar gösterir. Bu sebeple gündelik, felsefi, bilimsel, teknik, sanatsal ve dini bilgi gibi türler ortaya çıkmıştır.
Buna göre bir bilginin türü belirlenirken aşağıdakilerden hangisi esas alınır?

M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış ressam Zeuxis, elinde üzüm tutan bir çocuğun resmini yapmış ve üzümler öylesine gerçek gibi duruyorlarmış ki kuşlar gelip yemeye kalkışmışlar. Bundan dolayı övüldüğü zaman Zeuxis üzülerek, “Çocuğun resmini daha iyi yapsaydım kuşlar ondan çekinir, üzümleri yemeğe gelmezdi” demiş.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Aristoteles’e göre bir varlık karşısında şaşıp kalma insanı felsefe alanına yöneltti, insanlar önce kendilerine yabancı gelen varlık karşısında şaşıp kaldılar. Sonra da adım adım ayın, güneşin, yıldızların devinimlerine baktılar, en sonunda evrenin ortaya çıkışını düşündüler, bu olaylarla ilgili sorular sordular.
Bu açıklamaya göre insanı varlık karşısında felsefi bir tavır almaya yönlendiren şey aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Güzelliğin on par’etmez
Bu bendeki aşk olmasa
Eğlenecek yer bulaman
Gönlümdeki köşk olmasa
Aşık Veysel’in bu dörtlüğünden güzellikle ilgili aşağıdakilerden hangisi ulaşılabilir?

Güzellik varlıkların yapısında var olan bir şey değildir, ruhumuzun bir eylemidir. Güzellik bir yanılsamadır. Mutlak güzellik yoktur. Fakat bizim kendine özgü ve kendi içinde uyumlu olarak düşündüğümüz şey, bize güzelmiş gibi görünür.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Bilim yapısı gereği ancak belirli bir alanın, belirli koşullarda ve belirli yöntemlerle elde edilmiş bilgilerinden oluşur. Bilmeye konu olacak alanlar ise evrende sınırsızdır. Bu nedenle her bilim, kendi konusunu belirlemek zorundadır. Hiçbir bilim dalı tek başına evreni açıklayamaz.
Bu görüşlere sahip bir kişi aşağıdakilerden hangisi ile çelişir?

Farabi var olan her şeyin Tanrı’nın bir yansıması, ondan zorunlu bir taşmanın sonucu ortaya çıktığını ileri sürer. Tanrı özü itibariyle akıl olduğundan, ondan taşan şeyler de akılsaldır. Böyle olduğu içindir ki insan akıl yoluyla hem var olanların hem de Tanrı’nın bilgisine erişebilir. Doğru ve erdemli bir yaşam işte bu bilgiye uygun bir yaşam olacaktır.
Buna göre Farabi erdemli yaşamın ilkelerini aşağıdakilerin hangisinde bulmaktadır?

Eğer bir etkinlik öncelikle bir gereksinimi gidermeye ya da bir konunun açıklamasını yapmaya yönelikse, o etkinlikten doğan ürün sanat eseri olamaz. Örneğin bir bisiklet ya da bir fizik kitabı sanat eseri değildir.
Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmak istenmiştir?