11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 2. Yazılı Soruları Online Çöz

“Sihirli kuş, kırk ayaklı köpeği görünce koşarak uzaklaştı.” şeklinde bir önerme mantıkçı pozitivistlere göre bilime konu olamaz.
Bu durum mantıkçı pozitivizmin aşağıdaki tezlerinden hangisiyle ilgilidir?

Sartre için insan, varlığı gerçekleşmemiş bir potansiyeldir. Oysa masa bütünüyle gerçekleşmiş bir şeydir; geleceği yoktur veya her ne ise o olma olgusuyla belirlenmiştir. İnsan ise belirlenmemiş olup, kendisindeki boşluğu istediği şekilde doldurmak bakımından tamamen özgürdür; nasıl olmak istiyorsa öyle olacaktır.
Buna göre Sartre’ın görüşleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

İnsan varlığı itibariyle âdeta dünyaya fırlatılmış bir varlıktır. Fırlatılmışlık kişinin hâletiruhiyesine göre değişen, başkalarıyla paylaştığımız ve büyülendiğimiz bir dünyaya bırakılmamızın basit farkındalığıdır. Bu farkındalıktan sonra kişi, olanaklarını yakalama ve somut bir durumda eylemde bulunma hareketiyle fırlatılmışlık durumundan kurtulabilir.
Bu parça aşağıdaki filozof ve görüşlerinden hangisine karşılık gelir?

Her dönemin kendi tinselliği vardır ve bu tinsellik de dilde kendine has anlamlar oluşturur. Tarihsel bir dönemi veya tarihsel bir olayı anlayabilmek için o dönemin tinsel yapısının dile yüklediği anlamlarına bakılması gerekir.
Bu açıklama aşağıdaki felsefi görüşlerden hangisi ile ilgilidir?

Kuhn’a göre bilim süreklilik göstermez, bilimsel süreç zaman zaman gerçekleşen devrimlerle kesintiye uğrar. Bu devrimleri bilim, temel kabullere ters düştüğü için, başlangıçta kabul etmek istemez ve bastırmaya çalışır. Ancak devrimler öyle bir hâl alır ki, bilim bu devrimleri ve radikal değişimleri kabul etmek zorunda kalır.
Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir?

K. Marx diyalektik materyalizmin en önemli temsilcilerindendir. Başta insan bilinci olmak üzere, her şeyin kökenini maddeye dayandırır. Madde, yapısındaki çelişkiden dolayı hem niceliksel, hem de niteliksel değişime uğrar. Ona göre; varlık ve toplumsal olayların tümü, sözü edilen değişim sürecinin ürünüdür.
Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

“İnsanlar, haksızlığa uğruyor.” sözü kullanılmadığı sürece insanların haksızlığa uğraması bir şey ifade etmez. Duruma ilişkin söylenen söz, duruma anlam kazandırır. Dil, insanın bilgisinin üzerinde böyle tesir eder.
Verilen örnekleri kapsayan düşünce aşağıdakilerin hangisinde belirtilmiştir?

Günümüzde bilgi artışından dolayı insan, var olmanın anlamını unutarak kendi öznel gerçekliğine yabancılaşmıştır.
Verilen ifade aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait olabilir?

Varlığın yalnızca maddesel veya yalnızca ruhsal unsurlarla açıklanmasının yetersiz olacağını vurgulayarak varlığı açıklamada yeni bir epistemolojik yöntem sunan N. Hartmann’ın yeni ontoloji görüşü, aşağıdaki hangi akımlar üzerinden geliştirilmiştir?

Nietzsche, insana değerlerin yeniden değerlendirilmesi görevini yüklemiştir.
Nietzsche bu görevi yapabilecek insanı aşağıdakilerden hangisi ile ifade eder?

Kierkegaard’a göre insan var olur, özünü belirlemeye çabalar ve seçimler yapar.
Bu düşünceye uygun çıkarım aşağıdakilerden hangisi değildir?

Takiyettin Mengüşoğlu, insanın ne olduğu sorunuyla yakından ilgilenmiş ve insanı ontolojik temelde antropolojik bir varlık olarak tanımlamıştır. İnsanı açıklamada onun tek özelliğinden yola çıkmanın hatalı olacağını belirtmiş, insanın tüm yapısı ve eylemleriyle ele alınması gerektiği üzerinde durmuştur. Tüm alanlarda üretken olan insana bütünlükçü yaklaşılması doğru bir tavırdır. Ona göre insanın günlük hayatında gerçekleştirdiği her şey ahlak konusu içinde ele alınır, bunlar bir bütün hâlinde incelenirse ahlakın ne olduğu anlaşılır ve dolayısıyla insan da anlaşılmış olur.
Parçadan hareketle Takiyettin Mengüşoğlu’nun aşağıdaki felsefe alanlarından hangisi üzerinde durduğu söylenebilir?

Yaşam bir akıştır. Akıl ve mantık bu akışı kavrayabilecek esneklikte değildir. Akışı kavrama gücü, zekâ ile içgüdünün birleşimiyle ortaya çıkan bir yetiyi gerektirir. Bu yeti bizde doğuştan bulunmaktadır ve mutlak bilginin kaynağıdır.
Bu parçadaki görüş aşağıdakilerden hangisine uygundur?

I. Felsefe yeni yöntemler kazanmıştır.
II. Bilim üzerine yapılan çalışmalar sonucunda bilim felsefesi ortaya çıkmıştır.
III. Bilime Tanrı’nın yarattığını anlamak için önem verilmiştir.
IV. Sembolik mantık çalışmaları yoğunlaşmıştır.
Verilenlerden hangileri 20. yüzyıl felsefesinin özellikleri arasındadır?

T. Kuhn’un “Bilimsel Devrimlerin Yapısı”adlı eserinde yeni bir kuramın devrim niteliği taşıdığını belirtir. İnsanlar için o zamana kadar düzenlenmiş olan kuralların değişmesi anlamına gelen yeni kuram, bilinenlere basit bir ilave değildir.
Yeni kuram ile ilgili anlatılan düşünce aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Türk dili ve düşünce yapısına yönelik çalışmalarıyla felsefenin gelişimine katkıda bulunan düşünür aşağıdakilerin hangisidir?

Felsefenin görevi dildeki kavramları çözümlemektir. Bu felsefe anlayışına göre bilime dayanan bilgi doğru bilgidir. Bir bilginin doğru olup olmadığını anlamak için de bilginin analizi gerekir. Bu amaçla bilimin kullandığı önermelerin kuruluşu ve yapısı incelenir.
Verilen görüş aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle uyuşmaktadır?

Dilthey ‘başkalarını anlama’ya özel bir önem verir. Biz karşımızdaki insanın ruhsal durumunu bizzat kendimize uyarlayarak onu anlamaya ve içinde bulunduğu ruh halini tanımaya çalışırız. Yani kendisi dışında birisinin herhangi bir yaşantısını anlayan kişi, kendisinin içsel hayatında meydana gelen benzer yaşantılarla bir benzeşim kurar. Kısaca insan kendi yaşantısı ile diğer kişinin yaşantısı arasındaki benzerlikten yola çıkarak karşısındakinin duygularını ya da genel anlamda yaşantısını daha iyi anlayabilmektedir.
Bu parçada ifade edilen “başkalarını anlama” için kullanılan düşünme yöntemi aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilendirilebilir?

Mantıkçı pozitivizme göre bir önermenin bilime konu olabilmesi için olgusal olarak doğrulanabilir olması gerekmektedir.
Buna göre aşağıdaki önermelerden hangisi bilime konu olamaz?

Mantıkçı pozitivizme göre bilim, objektif deney ve gözlemle elde edilmiş genel - geçer evrensel bilgilerden oluşur.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?